Terapeutyczne właściwości diety ketogenicznej, głos ekspertów.

Jakie nazwiska przychodzą do głowy, kiedy słyszysz określenie „Ekspert diety ketogenicznej”? Dla mnie taka lista to nazwiska badaczy: dra Steva Phinneya, dra Jeffa Volka, dra Thomasa Sezyfrieda, lek. med. Adrienne Scheck, lek. med. Eugene Fine, dra Dominica D’Agostino i lek. med. Colina Champa. Jest więcej naukowców, którzy prowadzą badania nad dietą ketogeniczną lub używają jej w praktyce i rozumieją jej korzyści oraz ograniczenia w zakresie metabolizmu i terapii.

Mimo, że rozumiem proces naukowy, przeczytałam wiele prac osób wymienionych wyżej i pracowałam z klientami, którzy wybrali bardzo niskowęglowodanową dietę ketogeniczną, nie uważam siebie za eksperta w tej dziedzinie. Właściwie ostatni rok spędziłam na precyzowaniu swojego podejścia do cukrzycy i odchudzania jako niskowęglowodanowego, niekoniecznie ketogenicznego. Robię to rozróżnienie, ponieważ uważam, że bardzo wysokotłuszczowa dieta ketogeniczna nie jest niezbędna i nieraz nie sprawdza się w przypadku odchudzania i kontroli poziomu cukru we krwi, szczególnie, gdy spożycie energii/kalorii z tłuszczu jest za wysokie. Moim zdaniem, dieta umiarkowanie bogata w białko i tłuszcz z ograniczeniem węglowodanów (25 do 70 gramów dziennie, w zależności od pacjenta) to dla większości osób najlepsze rozwiązanie. To również typ diety jaki stosowałam przez wiele lat, ze świetnymi wynikami.

"Im więcej tłuszczu zjadasz, tym więcej tłuszczu tracisz"?

Dieta ketogeniczna o zawartości mniej niż 20 g węglowodanów dziennie, może powodować spadek wagi, jednocześnie dostarczając mniej kalorii, co się często spontanicznie dzieje przy ograniczaniu węglowodanów (po prostu czujesz się najedzony). Nie można zaprzeczyć, że wiele osób doświadcza spektakularnego spadku wagi przy minimalnym spożyciu węglowodanów, są oni w stanie utrzymać tę wagę i czuć się świetnie. Jednak kilka cudów o których czytałam, to po prostu nieprawda:

• Możesz jeść tyle tłuszczu ile chcesz, pod warunkiem, że spożycie węglowodanów jest naprawdę niskie, ponieważ tłuszcz nie stymuluje insuliny (widziałam nawet frazę „im więcej tłuszczu jesz, tym więcej spalasz”)
• Jeżeli jesz mało węglowodanów i nie tracisz na wadze, musisz ograniczyć białko i zwiększyć spożycie tłuszczu do 75% spożywanych kalorii
• Powinieneś osiągnąć najwyższy możliwy poziom ketonów we krwi, to zapewni najszybsze spalanie tłuszczu, np. zrzucisz więcej kilogramów, jeżeli poziom betahydroksymaślanu (keton) wynosi 3 do 4 mm, niż 0.5 lub 1 mm.

Bardzo niskowęglowodanowe diety nie działają w ten sposób. Podając tylko jeden przykład - mój przyjaciel, lekarz, ma cukrzycę, przy tym normalną masę ciała, stosował dietę ketogeniczną przez kilka lat. Eksperymentował ze zwiększaniem spożycia oleju kokosowego w swojej, i tak wysokotłuszczowej, diecie. Mimo, że poziom ketonów we krwi wzrósł do 3 mm, w ciągu kilku miesięcy przybrał kilka kilogramów, które potem znowu stracił ograniczając spożycie oleju kokosowego. Dodawanie zbyt dużej ilości masła, śmietanki, oliwy lub jakiegokolwiek innego tłuszczu może mieć ten sam efekt, co jedzenie nadmiaru białka czy węglowodanów.

Pomyśl także o grupach osób stosujących restrykcyjną dietę ketogeniczną - dzieci z epilepsją, na które nie działa tradycyjna terapia. Ta dieta to około 90% tłuszczu, 2-4% węgli i mniej niż 10% białek, co daje poziom ketonów ograniczający lub nawet usuwający napady padaczkowe  (Zmodyfikowana dieta Atkinsa jest bardzo uboga w węglowodany, ale nie ogranicza białek, co jest łatwiejsze do utrzymania przez dłuższy czas i również wykazuje działanie przeciwpadaczkowe). Dzieci nie tracą na wadze na tej diecie, jeżeli ilość kalorii jest odpowiednia. Pracują z nimi specjalnie wyszkoleni dietetycy pilnujący odpowiedniej podaży substancji odżywczych, co wymaga ważenia żywności co do grama. W rzeczywistości w książce "Ketogenic Diets: Treatments for Epilepsy and Other Disorders" napisanej przez dra Erica Kossoffa i innych specjalistów, istnieje rozdział o potencjalnym przybieraniu lub traceniu na wadze, co ma miejsce przy stosowaniu diety ketogenicznej.

 

Terapeutyczne zastosowania diety ketogenicznej

Kiedy wyniki badań nad wpływem diety ketogenicznej na wytrzymałość są imponujące (1), to coś na punkcie czego jestem najbardziej entuzjastyczna, to zastosowanie diety jako dodatku do tradycyjnej terapii w leczeniu poważnych, często zagrażających życiu chorób, gdzie osiągano mierne rezultaty za pomocą leków. Jest wiele uznanych dowodów na korzyść diety(2) i przybywa ich z miesiąca na miesiąc, wraz z publikacja nowych badań. Nauka dzieje się właśnie teraz!

Jednym z popularniejszych wdrożeń diety ketogenicznej jest wspomaganie leczenia nowotworów, szczególnie typu raka mózgu - glejaka (3, 4). Rak to bardzo złożona choroba i opinie co do jej pochodzenia są podzielone. Dr. Thomas Seyfried (czekamy na Nobla!) i inni badacze nowotworów uważają, że choroba powstaje, kiedy komórki rozwiną nieprawidłowe mitochondria i nie są w stanie prawidłowo produkować energii, tak jak robią to zwykłe komórki (fosforylacja oksydacyjna) i za to są zmuszone używać innej drogi, opartej na dużych ilościach glukozy, aby osiągnąć odpowiedni poziom produkcji energii. (Dla wszystkich zainteresowanych badaniami naukowymi stojącymi za tym tematem - wraz z potencjalnym ryzykiem i sposobami ich określania - polecam  serię o nowotworach, na wspaniałym blogu Amy Berger, Tuit Nutrition.)

Opierając się na kilku badaniach, doktorzy Seyfried, D'Agostino, Champ i inni uważają, że zwiększanie poziom ketonów we krwi poprzez dietę bardzo bogatą w tłuszcze  i umiarkowaną w białka, z minimalna ilością węglowodanów, skutkuje wytworzeniem niekorzystnego środowiska dla komórek rakowych. Nawiązując do tych badaczy, kalorie także muszą być ograniczane, w celu zapewnienia terapeutycznego poziomu ketonów, jednocześnie trzymając poziom glukozy na tyle nisko, aby ograniczyć wzrost komórek rakowych i stanów zapalnych (może to oznaczać okresowe głodówki).

Aby samemu przekonać się, jak to jest żyć z rakiem mózgu i stosowaniem diety ketogenicznej w połączeniu z tradycyjną terapią, gorąco zachęcam do odwiedzenia blogów dwóch inspirujących osób: Alix Hayden z Kanady i  Andrew Scarborough z Wielkiej Brytanii. Ta dwójka to prawdziwi eksperci w codziennym zarządzaniu nowotworem (a także - w przypadku Adriana - epilepsją).

Coraz więcej naukowców sugeruje, że osoby z Alzheimerem, TBI, ALS (choroba Lou Gehriga), Parkinsonem i innymi schorzeniami neurologicznymi, również mogą czerpać korzyści z diety ketogenicznej (5,9). Wiele wniosków pochodzi z badań nad myszami i innymi zwierzętami, ale analiza ludzi również jest obiecująca (10, 12), włączając w to przypadek 64-letniej kobiety, która doświadczyła regresji zaawansowanego guza  glejaka (rzadko spotykanego u kobiet w jej wieku), kiedy ograniczona kalorycznie dieta ketogeniczna została połączona z tradycyjną terapią (13). Niestety, jak przypomniał dr Seyfried we wspaniałej prezentacji Cancer: A Metabolic Disease with Metabolic Solutions, guz powrócił, kiedy kobieta zrezygnowała z diety i zaczęła stosować lek Avastin.

Poniżej znajduje się kolejny wykład, onkologa Colina Champa, omawiającego rolę diety ketogenicznej, restrykcji kalorii i głodówek w leczeniu raka. Prezentacja nie jest bardzo specjalistyczna i dr Champ podaje wszystko w swoim angażującym stylu.

Jeżeli jesteś zainteresowany poszerzeniem wiedzy o najnowszych badaniach nad szerokim wpływem diety ketogenicznej w chorobach neurologicznych i konkretnych przypadkach nowotworów, polecam wykład dra Dominica D’Agostino Metabolic Therapies: Therapeutic Implications and Practical Application. Należy zauważyć, że dieta ketogeniczna używana jest w połączeniu z lekami w celu zapewnienia maksymalnych efektów. Nie zachecam do odrzucenia konwencjonalnej terapii nowotworowej - dieta tylko jako wspomaganie!

Zdaję sobie sprawę, że nadal istnieje wiele niewiadomych związanych ze stosowaniem diety ketogenicznej i nie chcę stawiać tu ostatecznych wniosków dotyczących możliwości diety w leczeniu i zapobieganiu chorób. Na przykład, dieta ketogeniczna może nie mieć zastosowania we wszystkich rodzajach raka, w tym niektórych rodzajach nowotworu mózgu (14). Wiele osób potwierdza, że dieta bardzo im służy, inni temu zaprzeczają. Ale to, co czytam i słyszę na temat potencjalnych zastosowań diety ketogenicznej jest z pewnością imponujące.

​ 

Patrzenie w przyszłość 

Gdy skończyłam naukę w szkole i zostałam dietetykiem, pracowałam w dużym szpitalu przez pięć i pół roku. Przez ten czas widziałam setki pacjentów z rakiem, TBI, Alzheimerem, Parkinsonem i innymi wyniszczajacymi chorobami. Głównym celem terapii dietetycznej było zapobieganie przybraniu na wadze i zapewnienie odpowiedniego żywienia poprzez podanie określonych zaleceń dietetycznych, jeżeli tylko pacjenci byli zdolni do jedzenia (niektórzy wymagali odżywiania pozajelitowego). Patrzenie na dewastujący pacjentów i ich rodziny postęp choroby i leczenia, naprawdę łamało serce, kiedy wiedziałam, że tak mało mogę zrobić poza zaleceniem wysokobiałkowej diety i suplementów.

Możliwość, że pewnego dnia dieta ketogeniczna może się stać elementem standardowej terapii różnych schorzeń - redukując narażenie pacjentów na toksyczne terapie, poprawiając wyniki i podnosząc jakość życia ludzi - sprawia, że zachłannie kontynuuję naukę, tak często jak to możliwe, aby stworzyć ekspercki przewodnik żywieniowy, który naprawdę zrobi różnicę.

Dowiedz się więcej o diecie niskowęglowodanowej tu http://instytutzdrowegozywienia.blogspot.de/2014/12/co-jesc-na-diecie-niskoweglowodanowej.html

Aktualizacja 02.11.2017

Polecam wspaniały wykład na temat diety ketogenicznej i jej terapeutycznych właściwości szczególnie przy nowotworach mózgu: https://www.youtube.com/watch?v=6H2QDLWw5zA

 oraz własne przeżycia tej ekspertki (TED.com): https://www.youtube.com/watch?v=zYcjnGi5cOs 

 

Książka, którą koniecznie trzeba przeczytać, najwięksi specjaliści i uznani naukowcy: http://lubimyczytac.pl/ksiazka/4800679/the-art-and-science-of-low-carbohydrate-living (jak dobrze poszukasz, jest dostępna w sieci, niestety nie po polsku) 

Zobacz też: https://instytutzdrowegozywienia.blogspot.com/search/label/rak

Źródła:
1. Phinney SD. Ketogenic diets and physical performance. Nutr Metab (Lond). 2004;1:2
2.Paoli A, et al. Beyond weight loss: a review of the therapeutic uses of very-low-carbohydrate ketogenic diets. Eur J Clin Nutr 2013 Aug;67(8):789-96
3. Seyfried TN, et al. Metabolic therapy: a new paradigm for managing malignant brain cancer. Cancer Lett. 2015 Jan 28;356(2 Pt A):289-300
4. Varshneya K, et al. The Efficacy of Ketogenic Diet and Associated Hypoglycemia as an Adjuvant Therapy for High-Grade Gliomas: A Review of the Literature. Muacevic A, Adler JR, eds. Cureus. 2015;7(2):e251
5. Paoli A, et al. Ketogenic Diet in Neuromuscular and Neurodegenerative Diseases. BioMed Rese Int. 2014;2014:474296
6. Greco T, et al. Ketogenic diet decreases oxidative stress and improves mitochondrial respiratory complex activity. J Cereb Blood Flow Metab. October 2015 (epub ahead of print) DOI: 10.1177/0271678X15610584 
7. Seyfried, TN. Ketone strong: emerging evidence for a therapeutic role of ketone bodies in neurological and neurodegenerative diseases.  J Lipid Res​. 2014 Sep;55(9):1815-7
8. Stafstrom CE, Rho JM. The Ketogenic Diet as a Treatment Paradigm for Diverse Neurological Disorders. Front Pharmacol. 2012;3:59
​9. Hartman AL. Neuroprotection in Metabolism-Based Therapy.  Epilepsy Res. 2012;100(3):286-294
10. Gasior M, Rogawski MA, Hartman AL. Neuroprotective and disease-modifying effects of the ketogenic diet. Behav pharmacol. 2006;17(5-6):431-439
11. Allen BG,  et al. Ketogenic diets as an adjuvant cancer therapy: History and potential mechanism. Redox Biology. 2014;2:963-970
12. Champ CE, et al. Targeting metabolism with a ketogenic diet during the treatment of glioblastoma multiforme. J Neuroncol. 2014 Mar;117(1):125-3
13. Zuccoli G,  et al. Metabolic management of glioblastoma multiforme using standard therapy together with a restricted ketogenic diet: Case Report. Nutr Metab (Lond). 2010;7:33
14. Dang MT, et al. The Ketogenic Diet Does Not Affect Growth of Hedgehog Pathway Medulloblastoma in Mice. Xie J, ed. PLoS ONE. 2015;10(7) e0133633

Źródło: http://www.lowcarbdietitian.com/blog/therapeutic-ketogenic-diets-evidence-from-the-experts

Franziska Spritzler, dietetyk, Kalifornia