Co to jest GLP-1 i jak działa Ozempic

 

Świat hormonów jelitowych kryje w sobie ogromny potencjał kontrolowania poziomu cukru we krwi i masy ciała. Zagłębimy się w wiedzę stojącą za glukagonopodobnym peptydem-1 (GLP-1), kluczowym hormonem inkretynowym wytwarzanym w jelicie cienkim.

Nieoczekiwane odkrycie

Historia GLP-1 zaczyna się od zaskakującej obserwacji. Po operacji bajpasu żołądka niektórzy pacjenci doświadczyli znacznej poprawy kontroli poziomu cukru we krwi, nawet przy minimalnej utracie masy ciała. To nieoczekiwane odkrycie wywołało gwałtowny wzrost zainteresowania inkretynami, klasą hormonów uwalnianych przez jelita w odpowiedzi na przyjmowanie pokarmu. GLP-1 okazał się szczególnie obiecującym kandydatem ze względu na jego różnorodny wpływ na metabolizm.

GLP-1: mistrz kontroli poziomu cukru we krwi

Choć nadal nie rozstrzygnęło kwestii bezpośredniego działania GLP-1 na insulinę u ludzi (widocznego w hodowlach komórkowych i modelach zwierzęcych), jego główny mechanizm poprawy kontroli poziomu cukru we krwi w cukrzycy typu 2 jest dobrze poznany - GLP-1 ogranicza wydzielanie glukagonu, hormonu podnoszącego poziom cukru we krwi. Skutecznie hamując wydzielanie glukagonu, GLP-1 utrzymuje poziom glukozy we krwi pod kontrolą.

Ale magia GLP-1 na tym się nie kończy. 

• spowalnia opróżnianie żołądka: GLP-1 spowalnia tempo, w jakim pokarm opuszcza żołądek, wywołując uczucie sytości, które przekłada się na zmniejszenie apetytu i napady głodu.
• komunikacja z mózgiem: GLP-1 wpływa nie tylko na funkcje jelit; komunikuje się bezpośrednio z mózgiem, dodatkowo zmniejszając uczucie głodu. To dwutorowe podejście – spowolnienie trawienia i zmniejszenie głodu – to potężna broń w walce z przyrostem masy ciała.

Wykorzystanie mocy GLP-1: rozwiązania farmaceutyczne

Dla osób potrzebujących silniejszego wzmocnienia GLP-1 opracowano klasę leków zwanych agonistami GLP-1. Te leki do wstrzykiwań naśladują i wzmacniają działanie GLP-1, oferując cenne narzędzie do kontrolowania cukrzycy typu 2 i masy ciała. Do najpowszechniejszych agonistów GLP-1 należą liraglutyd, dulaglutyd, semaglutyd (w lekach Ozempic i Wegovy) i podwójny agonista liraglutyd/GIP.

Słowo o skutkach ubocznych:

Jak każdy lek, agoniści GLP-1 mają potencjalne skutki uboczne. Typowe obejmują nudności, zaparcia i zmiany apetytu. Poważniejsze, ale rzadkie działania niepożądane, takie jak ostra rzekoma niedrożność jelit, zapalenie trzustki i nowotwory tarczycy, wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej. Utrata beztłuszczowej masy ciała, szczególnie dotycząca osób starszych, została również powiązana ze stosowaniem semaglutydu.

Naturalne sposoby na wzmocnienie GLP-1.

Dobre wieści? Możesz wykorzystać zalety GLP-1 poza lekami. Oto, jaką rolę może odegrać Twoja dieta:

• magia makroskładników: wszystkie makroskładniki (węglowodany, białka, tłuszcze) stymulują uwalnianie GLP-1, ale w różnym stopniu. Co ciekawe, tłuszcze nasycone wywołują silniejszą reakcję w porównaniu do tłuszczów nienasyconych. Wydaje się, że rafinowane oleje z nasion mają minimalny wpływ. Choć ogólnie wydaje się, że białko zwiększa poziom GLP-1, wpływ określonych rodzajów białka wymagają dalszych badań. Węglowodany są najbardziej zmienne – czysta glukoza powoduje wzrost GLP-1, podczas żywność, taka jak ziemniaki, może nie mieć takiego samego efektu.
• słodka niespodzianka – alluloza: ten rzadki cukier znacznie podnosi poziom GLP-1 bez dodawania kalorii, co czyni go potencjalnym słodzikiem dietetycznym z dodatkowymi korzyściami.
• yerba mate na ratunek: badania sugerują, że spożywanie yerba mate może podnieść poziom GLP-1 nawet na czczo, co stanowi interesującą drogę do dalszych badań.

Poza GLP-1: odkrywanie rodziny inkretyn

GLP-1 nie jest jedynym graczem w grze inkretynowej. Nasze jelita wytwarzają inne hormony o podobnych funkcjach:

• GIP: podobnie jak GLP-1, GIP może zwiększać wydzielanie insuliny i potencjalnie wpływać na metabolizm tłuszczów. Spowalnia także opróżnianie żołądka i zmniejsza apetyt.
• peptyd YY (PYY): ta inkretyna reguluje apetyt i uczucie sytości, ale nie została jeszcze wykorzystana w żadnych lekach.
• cholecystokinina (CCK): w przeciwieństwie do innych, CCK koncentruje się na trawieniu tłuszczów. Stymuluje uwalnianie żółci z pęcherzyka żółciowego, co pomaga rozkładać tłuszcze i ułatwiać ich wchłanianie. CCK wspomaga również trawienie białek i przyczynia się do uczucia sytości.

Badania nad GLP-1 otworzyły fascynujące okno na połączenie jelitowo-mózgowe i jego rolę w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi i kontroli masy ciała. Dzięki ciągłym badaniom nad naturalnymi metodami i potencjalnymi zastosowaniami innych inkretyn przyszłość niesie ze sobą ogromną nadzieję w zakresie wykorzystania mocy naszych hormonów jelitowych do zdrowszego i szczęśliwszego życia.